Kuvayı Milliye işte böyle kuruldu..."Rezil bir biçimde yaşamaktansa..."

Cumhuriyet gazetesi imtiyaz sahibi yazar Alev Coşkun’un kaleme aldığı “Kuvayı Milliye’nin Kuruluşu” Kırmızı Kedi Yayınevi’nden çıktı.

Gazeteci/yazar Alev Coşkun, 15 Mayıs 1919’dan sonra yaşanan en uzun 15 günü ve Kuvayı Milliye ruhunun oluşumunu anlattı. 

Kitapta, Yunan birliklerinin İzmir’de Kordonboyu’na çıktıktan sonra yaşanan yoğun sürecin kısa tarihine değinildi. Kuvayı Milliye’nin sancılı doğum günleri gün gün okuyucuya aktarıldı.

Alev Coşkun, “İlkkurşun Tepesi”nde Kuvayı Milliye’nin Yunan askerleri ile ilk kez nasıl göğüs göğüse çatıştığının hikayesine de yer verdi. Yazar, 15 Mayıs 1919’da Ödemiş’te Kuvayı Milliye ruhunun oluşumunu, gizli cemiyetin toplantısında Kur’an üzerine yemin edilişi “İlk Kuvayı Milliye Örgütünün Kuruluşu ve Ödemiş Direnişi”başlıklı bölümde anlattı.

Bu bölümde, Ödemiş halkının, İzmir’in işgali haberini aldıktan sonraki tepkilerini, subayların yaptığı gizli toplantıyı ve ilçenin yönetimine el koyulması fikrinin oluşumuna değinildi.

İzmir’in işgalini bildiren telgrafın nasıl acı bir feryat olduğu ise şöyle anlatıldı:
“15 Mayıs 1919 sabahı güneş doğarken, Ödemiş Jandarma Komutanı Yüzbaşı Tahir (Özerk) Bey’in evinin kapısı acı acı çalındı. 

Bundan sonrasını Yüzbaşı Tahir Bey’in hatıralarından izleyelim:
Kapıya çıktım, Teğmen Naci’yi pek heyecanlı ve sinirli vaziyette karşımda görünce, ‘Ne var, ne oldu’ diye sordum. Titreyen elleriyle bana bir telgraf uzatırken ‘İzmir’i Yunanlar işgal etmiş kumandan bey’ dedi. Asabıma bir yıldırım tesiri yapan bu haber üzerine, telgrafı okumasını istedim. Okudu. Bu İzmir’in feci işgalini bildiren ve Vasıf Bey’in (Vasıf Çınar) imzasını taşıyan acı bir feryat idi.

“REZİL BİR BİÇİMDE YAŞAMAKTANSA MİLLİ BİR ÖRGÜT KURULMASINI ÖNERDİ”

Yüzbaşı Tahir evine gelen Teğmen Naci Bey’e ‘eşraftan Hacı Mümtaz Efendi ile onun uygun göreceği kişileri daireme getir, ben de hemen geliyorum’ dedi. Hacı Mümtaz ve üç arkadaşı sabahın erken saatlerinde Yüzbaşı Tahir Bey’in makamına geldi. Yüzbaşı Tahir, telgrafı gelenlere de okudu. Rezil bir biçimde yaşamaktansa milli bir örgüt kurulmasını önerdi. Gelenlerin hepsinin renkleri atmıştı. ‘Böyle vaziyetleri görmektense dövüşe dövüşe ölmeye hazırız; bütün Ödemiş halkının da aynı fikirde olduğunu temin ederiz,’ dediler.

İlk iş olarak, heyetten iki kişinin Hükümet Konağı’ndaki maliye kasasına el koyarak güvence altına almasını kararlaştırdılar. Yüzbaşı Tahir, Hacı Mümtaz ve arkadaşlarının yanına bir teğmen vererek acele kaymakama gitmelerini istedi. İzmir’in işgal haberini duyan kimi yedek subaylar, Yüzbaşı Tahir Bey’in makamına gelmişlerdi. Görev istiyorlardı.
Hacı Mümtaz Efendi başkanlığında Ödemiş Hükümet Konağı’na gidenleri karşılayan Kaymakam, bu heyete kasayı mühürletmediği gibi, bir milli direniş örgütü kurulmasının zararlı ve olumsuz yönlerini de uzun uzun anlattı. Kaymakam heyecanları yatıştırmak istiyordu. Bu sırada, Tire’nin Kahrat köyünde oturan ve ünlü Çakıcı Efe’nin eski kızanlarından (savaş arkadaşı) Gökçen Efe, Yüzbaşı Tahir Bey’in yanına geldi, herhangi bir harekette emre hazır olacağını söyledi. Daha sonra, Jandarma Komutanı Yüzbaşı Tahir Bey belki inandırabilirim, sertliğini yumuşatabilirim düşüncesiyle Kaymakam’a gitti. Kaymakam, odasında yoktu; telgrafhanede İzmir Valisi ile konuşmaya çalışıyordu. Kaymakam, Yüz başı Tahir Bey’e silahları halka dağıtmayacağını, ‘Vali İzzet Bey’in emir ve talimatını almadan hiçbir şey yapmayacağını ve yaptırmayacağını’ söyledi.”

“TOPLANTIYA KATILANLAR KURAN ÜZERİNE YEMİN ETTİLER”

“İzmir’in işgal günü, Kaymakamın bu olumsuz tutumu Ödemiş’teki yurtseverleri üzmüştü. Kulaktan kulağa bildirimle akşam Jandarma Komutanı Yüzbaşı Tahir Bey’in odasında gizli bir toplantı yapıldı. Bu toplantıya katılanlar Kuran üzerine yemin ettiler ve bazı kararlar aldılar.

Toplantıya katılanlar şunlardır:

1. Jandarma Komutanı Yüzbaşı Tahir Bey (Özerk),
   
2. Avukat Refik Şevket (İnce) (İlk Meclis’te Sarıhan Milletvekili, Adalet Bakanı),
   
3. Dr. Mustafa Şevket (Bengisu) (Sonradan Ödemiş Belediye Başkanı, Milletvekili),
   
4. Eczacı Tevfik (Kocaman) Bey,
   
5. Eşraftan Hacı Mümtaz, damadı Kazım,
   
6. Yüzbaşı Hüsamettin,
   
7. Jandarma Üsteğmeni Ahmet Rıfat (Kemerdereli),
   
8. Manifaturacı Kulalı Softaoğlu İbrahim,
   
9. Hakkı Paşaoğlu Fahri,
   
10. Adagideli (Ovakent) Hanaylıoğlu Mehmet Emin,
    
11. Belediye Başkanı Ali Bey,
    
12. Müderris Hacı Mustafa.
    

Bu gizli komite ilk toplantısında ilçenin yönetimine doğrudan doğruya el koymak yönünde aşağıdaki kararları aldı:

1. Para bulunan her devlet kurumuna el konulacak ve kasaları mühürlenecektir,
   
2. İlçede bulunan yedek subaylar derhal silah altına çağırılacaktır,
   
3. Depolardaki silahlar, gerektiğinde halka dağıtılmak amacıyla güvence altına alınacaktır,
   
4. Dağlarda dolaşan zeybeklere haber gönderilerek, Yunan’la savaşma zamanının geldiği bildirilecektir,
   

5- Civardaki ilçe ve nahiyelerle ilişkiyi sürdürmek için güç ve moral verici telgraflar çekilecektir.”
Odatv.com.

* * * * * * * * * * * * * * * * * 
Kaynak: https://odatv.com/rezil-bir-bicimde-yasamaktansa...-24051902.html

Alev Coşkun. / “Kuvayı Milliye’nin Kuruluşu” / Kırmızı Kedi Yayınevi.